Już nie tylko skazańcy. Rosyjska prokuratura zajmuje się wysyłaniem na front podejrzanych w sprawach karnych
Jak podaje Kommiersant, oskarżeni w sprawach karnych otrzymują propozycje wstąpienia do armii już podczas czynności śledczych. Otrzymują od pracowników prokuratury specjalny dokument urzędowy: „Wyjasnienie”, zawierający podstawę prawną zwolnienia od ścigania i kary pod warunkiem pójścia na front na Ukrainie.
Oskarżony o przestępstwo, jeżeli zgodzi się na warunki władz, wówczas jego dane zostaną przekazane rosyjskiej armii. I gdy dowództwo jednostek wojskowych uzna go za zdolnego do służby, zostanie zmobilizowany.
Umorzenie śledztwa przysługuje cywilom i wojskowym podejrzanym o popełnienie lżejszych przestępstw. Z prawa nie mogą korzystać osoby oskarżone na podstawie artykułów o przemoc seksualną wobec nieletnich, ekstremizm, terroryzm i inne przestępstwa przeciwko społeczeństwu i państwu.
Śledczy werbuje
Jak zauważa w rozmowie z Kommiersantem prawnik Roman Kandaurow, śledczym powierzono rolę werbunkowych agitatorów, mimo że do ich obowiązków należy zbieranie materiału dowodowego w sprawie karnej. Wyraził także obawę, że bez ścisłej kontroli nad procesem, na wolność po powrocie z Ukrainy mogą trafić niebezpieczni przestępcy. Informatorzy gazety podali, że procedura na razie obowiązuje na terytoriach okupowanych i przygranicznych, a następnie zostanie rozszerzona na inne regiony.
Według cytowanego przez gazetę prawnika Aleksandra Poczujewa obowiązujące rosyjskie prawa nie zakłada zakończenia sprawy na etapie dochodzenia sądowego. Jego zdaniem nie została również ustalona procedura zawarcia umowy, poszanowania interesów ofiar, rozpatrywania roszczeń cywilnych itp.
W czerwcu 2023 roku rosyjska Duma Państwowa przyjęła w pierwszym czytaniu projekt przyspieszający procedurę wypuszczania na wolność zwerbowanych na wojnę przestępców. Przedtem po powrocie z frontu byli ułaskawiani masowo na podstawie tajnych prezydenckich dekretów. W połowie marca parlament przyjął kolejne poprawki, które jeszcze bardziej automatyzują ten proces.
Ponadto rezygnacja z ułaskawień wiązała się z wprowadzoną na początku 2024 roku nową nieformalną procedurą traktowania byłych więźniów walczących na Ukrainie. Otrzymują oni warunkowe zwolnienie jeżeli podpiszą kontrakt z regularną armią. A oznacza to, że będą w jej dyspozycji „do końca wojny” bez określenia horyzontu czasowego. Tymczasem zasady służby w Grupie Wagnera przewidywały możliwość demobilizacji już po pół roku, po którym następowało ułaskawienie.
W wojnie z Ukrainą po stronie rosyjskiej uczestniczy kilkadziesiąt tysięcy osób, które dopuściły się przestępstw: w 2022 roku procesem werbunku skazańców do Grupy Wagnera kierował osobiście nieżyjący już Jewgienij Prigożyn. W 2023 roku więźniowie zaczęli trafiać bezpośrednio do regularnych oddziałów rosyjskiej armii, werbowani przez Ministerstwo Obrony.
Jurij Fiodorow/ Vot-tak.tv, jb/ belsateu
