Cyfrowy gułag? Rosja testuje system indywidulanych ocen zaufania społecznego
Rosyjski Państwowy Uniwersytet Społeczny opracowuje eksperymentalną platformę „My”, która tworzy ranking zaufania społecznego Rosjan na podstawie przeróżnych parametrów. Studentom uniwersytetu „zaproponowano” zarejestrowanie się na platformie i wzięcia udziału w testowaniu systemu – informuje Sota.
System oceny obejmuje pytania dotyczące wykształcenia, posiadania dzieci i osób na utrzymaniu, źródeł dochodu, świadczeń, historii kredytowej, karalności, kont w sieciach społecznościowych, udziału w życiu publicznym, nagród państwowych, znajomości języków (szczególną uwagę zwrócono na język chiński!), sportu, zdrowego stylu życia itp.
Według autorów projektu ostateczne dane zostaną przedstawione w postaci kodu binarnego, którego każda część reprezentuje dwucyfrową liczbę oznaczającą „status społeczny” i „poziom społeczny” danej osoby.
„Status społeczny” ma w zamyśle autorów odzwierciedlać „zasługi” danej osoby, a „poziom społeczny” – jej „perspektywy”. Ponadto kod ten ma zostać powiązany z danymi osobowymi: SNILS (osobisty numer ubezpieczenia przypisany w systemie ubezpieczeń emerytalnych), NIP, dowodem osobistym i numerem telefonu.
Jednocześnie szczególną uwagę zwraca się nie tylko na „zasługi”, ale także na „perspektywy” danej osoby pod względem „oczekiwań państwa i gotowości do wspierania inicjatyw w interesie kraju”.
– Poziom społeczny (SU; ros. socyalnyj urowień) naukowca może być niższy niż SU młodego rzemieślnika pracującego w fabryce i robiącego sanki w garażu, lub SU dietetyka, który oprócz swojej głównej pracy zajmuje się coachingiem fitness i uczy się języka chińskiego – czytamy w dokumencie opublikowanym na stronie uniwersytetu.
Autorzy projektu zakładają, że system „My” przyda się nie tylko bankom, ale także gubernatorom do „dzielenia obywateli na klasy w zależności od ich przydatności dla państwa” (sic!).
– Nasi naukowcy postawili sobie za zadanie opracowanie nowoczesnego systemu oceny społecznej na specjalnie stworzonej platformie jakościowej z wykorzystaniem probabilistycznych i statystycznych modeli oceny. Jednym z wyników badań będzie stworzenie takiego systemu, który będzie mógł być wykorzystywany przez władze wszystkich szczebli, organizacje publiczne do wdrażania szybkiego i obiektywnego wsparcia społecznego dla ludności – powiedział Wasilij Urożenko, prorektor ds. badań na Rosyjskim Państwowym Uniwersytecie Społecznym.
Sami twórcy systemu porównują tworzony przez siebie produkt do chińskiego systemu ocen społecznych, w którym obywatele otrzymują punkty za działalność charytatywną czy „lojalność polityczną”.
Jak to wygląda w Chinach?
Chiny wdrożyły system zaufania społecznego w 2014 roku. Przestrzegający prawa i „godni zaufania” obywatele z wysoką oceną otrzymują szereg przywilejów, takich jak szansa na dobrą pracę, pierwszeństwo w otrzymywaniu usług publicznych i możliwość uzyskania pożyczki. Jednocześnie naruszenia przepisów ruchu drogowego, krytyka władz w sieciach społecznościowych i donosy sąsiadów negatywnie wpływają na wskaźniki i pozbawiają obywatela takich podstawowych praw, jak możliwość podróżowania.
System zaufania społecznego pozwala oceniać obywateli i organizacje według szeregu kryteriów za pomocą narzędzi masowej inwigilacji i technologii analizy dużych zbiorów danych.
Każdy obywatel ma początkowy wynik 1000 punktów, który stale się zmienia na podstawie 160 tys. wskaźników. Wynik powyżej 1050 punktów jest równoznaczny z oceną „AAA” – „wzorowym obywatelem”. Posiadacz wysokiej oceny może otrzymać darmowy posiłek w jednym ze sklepów sieciowych. Pozostając na poziomie 1000 punktów, można liczyć na kategorię „A+”; po spadnięciu do 900 punktów – na kategorię „B”.
Jeśli wynik spadnie poniżej 849 – kategoria „C” – „gospodarz” może stać się kandydatem do zwolnienia ze struktur państwowych i samorządowych.
Osoby z wynikiem 599 i poniżej trafiają do grupy „D”. Trudno będzie im znaleźć normalną pracę i nie dostaną kredytu. Ponadto będą oni dokładniej sprawdzani w urzędach celnych i nie będą mogli kupować biletów lotniczych ani noclegów w luksusowych hotelach.
W Chinach system ten jest zapisany w prawie. Był on wielokrotnie krytykowany ze względu na naruszenia praw człowieka.
lp/ belsat.eu wg Sota, SecurityLab, Newizw.ru, Bloknot.ru
